Επιθετικότητα και αντικοινωνικότητα στα παιδιά, που εκφράζεται στην εφηβεία. Πώς αντιμετωπίζεται

Η δυσκολία κάποιων παιδιών να προσαρμοστούν σε κανόνες συμπεριφοράς εκδηλώνεται με διαφορετικό τρόπο σε κάθε ηλικία.
Αρκετά παιδιά εκδηλώνουν επιθετικές τάσεις με έντονη αντικοινωνικότητα. Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς;
Αντικοινωνικότητα και επιθετικότητα είναι δύο έννοιες τις οποίες μπερδεύουν πολλοί άνθρωποι και το «vfl» ζήτησε από τον παιδοψυχίατρο Μιχάλη Μάντζαρη να μας εξηγήσει κάποια βασικά τους χαρακτηριστικά.

Πότε χρησιμοποιούμε τον όρο αντικοινωνικότητα για να περιγράψουμε τη συμπεριφορά ενός παιδιού;
Τον χρησιμοποιούμε για παραβατικά παιδιά ή παιδιά που έχουν στην εφηβεία εξάρσεις θυμού σε κοινωνικά πλαίσια. Έτσι, μπορούμε να μιλάμε για συμπεριφορές που μπορεί να ξεκινήσουν από το δημοτικό και αυτό να προχωρά και να εξελίσσεται. Αυτό που λέμε αντικοινωνική διαταραχή το συναντάμε στα παιδιά στην εφηβεία και  γίνεται πολλές φορές στοιχείο της προσωπικότητας.

Πότε συναντάμε την επιθετικότητα;
Η επιθετικότητα είναι εγγενής σε όλους μας. Επιθετικότητα υπάρχει και στο βρέφος. Όταν τινάζει τα χέρια του ή χτυπά το στήθος της μαμάς. Δεν είναι σωστό να την τιθασεύσουμε. Χρειάζεται να εκδηλωθεί και μετά να οριοθετηθεί, για να φθάσουμε να μιλήσουμε για μη αποδεκτές συμπεριφορές. Μπορούν να εκδηλωθούν προκλητικές συμπεριφορές εναντίωσης. Τα παιδιά που είναι ατίθασα, εναντιώνονται σε κανόνες και σε αυτούς που τους βάζουν.

Πώς αντιμετωπίζεται;
Κάτι δεν έχει πάει καλά ή δεν τους έχουν τεθεί τα όρια σωστά ή δεν έχουν τηρηθεί οι κανόνες στο πρώτο περιβάλλον, στο σπίτι. Η οικογένεια παίζει σημαντικό ρόλο. Βεβαίως στη σύγχρονη κλινική ματιά επικρατεί το βιοψυχοκοινωνικό μοντέλο.

Τι σημαίνει αυτό;
Υπάρχει η ιδιοσυγκρασία, δηλαδή το ταμπεραμέντο του παιδιού,
υπάρχει μια ψυχολογική ματιά στο τι συμβαίνει και
υπάρχει το κοινωνικό πλαίσιο στο οποίο εντάσσεται το παιδί.
Οι επανορθώσεις γίνονται και στα τρία επίπεδα.
Αν χρειάζεται παρέμβαση που αφορά στο πρώτο επίπεδο, μπορεί σπανίως, να δοθούν φάρμακα ή να γίνει πιο ιατρική προσέγγιση, αν χρειάζεται ένα παιδί να ανακουφιστεί ώστε μετά να δουλευτεί σε ψυχικό επίπεδο. Ουσιαστικά, μέσα του υπάρχει έντονη δυσφορία και εξωτερικεύεται με συμπεριφορές.

Μπορεί να μιλάμε για περιπτώσεις που έχουν νευρολογικά συμπτώματα;
Ναι, μπορεί τέτοια θέματα να έχουν νευρολογική ή νευροαναπτυξιακή βάση. Οι περιπτώσεις που μπορεί να χρειάζεται φαρμακευτική αγωγή είναι λίγες.
Συνήθως, η κατάλληλη πλαισίωση από το κοινωνικό περιβάλλον, οικογένεια, σχολείο και ίσως η ψυχοθεραπευτική παρέμβαση στο παιδί, δηλαδή ψυχολογική θεραπεία όχι φαρμακευτική, αρκούν για να βελτιωθούν τα πράγματα.
Είναι δύσκολες περιπτώσεις, αλλά με την κατάλληλη προσέγγιση βελτιώνονται, οριοθετούνται και βρίσκουν πιο ώριμα μοτίβα για να εκφράζονται.

Ο  Μιχάλης Μάντζάρης είναι παιδοψυχίατρος

Διαβάστε επίσης: «Τι είναι σεξ;». Ένα δύσκολο θέμα για όλους τους γονείς. Πώς να μιλήσετε στο παιδί σας ανάλογα με την ηλικία του