Κακοποίηση ηλικιωμένων. Το μαρτύριο της τρίτης ηλικίας με ξύλο, βρίσιμο, κλοπές και παραμέληση (σκληρές εικόνες)

Διαταραχές ύπνου, άγχος, αγωνία, φόβο, μοναξιά, απομόνωση και έλλειψη εμπιστοσύνης.
Είναι μόνο μερικές από τις επιπτώσεις της κακοποίησης ηλικιωμένων, όπως προκύπτει από έρευνα που διεξήγαγε στο παρελθόν το Health Service Executive (Υπηρεσία Υγείας της Ιρλανδία).
Το δείγμα για τους ερευνητές ήταν μικρό, καθώς συμμετείχαν συνολικά εννέα ηλικιωμένοι (δύο άντρες και επτά γυναίκες), ηλικίας μεταξύ 67 – 83 ετών.
Αρκούσε όμως για να αναδειχθεί ένα μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα, που αντανακλά τις αξίες της σύγχρονης κοινωνίας.

Τέσσερις από αυτούς δέχτηκαν κακοποίηση από τον ενήλικο γιο τους.
Δύο κακοποιήθηκαν από τον σύζυγό τους.
Ένας ανέφερε ως θύτη τον γείτονά του.
Ένας κακοποιήθηκε από την ενήλικη κόρη του.
Μια κακοποιήθηκε από την ενήλικη κόρη της και τους ενήλικους γιους της.

Τα θύματα υπέστησαν σωματική κακοποίηση (επίθεση ή επιβολή ελέγχου από τον θύτη), οικονομική (κλοπή, οικονομική απάτη), υλική (βανδαλισμό ή καταστροφή στα υπάρχοντά τους ή χρήση της ιδιοκτησίας τους για παράνομους σκοπούς) και ψυχολογική (υπέστησαν λεκτική κακοποίηση ή εμποδίστηκαν να έχουν επαφή με τα εγγόνια τους).
Επίσης, σε κάποιες περιπτώσεις οι φροντιστές τους παραμέλησαν ή/και αρνήθηκαν τη φροντίδα της υγείας και την περίθαλψη των ηλικιωμένων.

Δείτε το βίντεο με την κακοποίηση ηλικιωμένου

Μοναξιά και απομόνωση
Οι ηλικιωμένοι μίλησαν για τη μοναξιά και την απομόνωση που ένιωσαν, ως απόρροια της κακοποίησης.
Ορισμένοι ένιωθαν ότι δεν μπορούσαν να εμπιστευτούν κανέναν και ότι δεν μπορούσαν να στραφούν σε κανέναν, για βοήθεια και υποστήριξη.
Άλλοι ένιωθαν εντελώς απομονωμένοι, από την οικογένεια και τους φίλους τους.
Το αίσθημα της μοναξιάς το περιγράφει μητέρα, η οποία μετακόμισε σε άλλη πόλη μετά την κακοποίηση, που δέχτηκε από το ενήλικο παιδί της:
«Κάθε φορά που επέστρεφα στο σπίτι από το δικό του σπίτι (του ενήλικου παιδιού), ακόμα κι όταν ο άντρας μου ήταν εκεί, δεν είχα κανέναν να μιλήσω…πολύ μόνη…ακόμα νιώθω μόνη…εννοώ, δεν έχω κάτσει να εμβαθύνω πάνω σ΄αυτό, αλλά με έχει επηρεάσει τόσο πολύ, που νιώθω αποκομμένη από όλα όσα θέλω να κάνω…και επίσης νιώθω αβοήθητη, γιατί δεν έχω κανέναν να μιλήσω και κανέναν να με βοηθήσει».

Άλλοι έλεγαν ότι, έχασαν το ενδιαφέρον τους για κοινωνικές δραστηριότητες, μετά την κακοποίηση: «δεν έχω καθόλου κοινωνική ζωή. Έχω αποκοπεί από όλους».
Ορισμένοι ανέφεραν ότι ο έλεγχος που ασκούσε πάνω τους ο θύτης, τους οδηγούσε σε κοινωνική απομόνωση.
Μάλιστα, σε κάποιες περιπτώσεις, ο θύτης ήταν αυτός που αποφάσιζε, ποιος θα είναι ο κοινωνικός περίγυρος του ηλικιωμένου.
Σε περιπτώσεις, δε, που ο θύτης ήταν το ενήλικο παιδί του, εμπόδιζε τις επαφές του ηλικιωμένου με τα εγγόνια του.

Χαμηλή αυτοπεποίθηση
Κάποιοι ηλικιωμένοι αναφέρουν ότι ο θύτης τους υποβίβαζε, γεγονός που επηρέασε την αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμησή τους.
«Σε έκανε να αισθάνεσαι ότι είσαι ένα τίποτα», είπε η ηλικιωμένη μητέρα για το ενήλικο παιδί της που την κακοποιούσε, ενώ κάποιοι άλλοι ανέφεραν ότι, το ενήλικο παιδί τους απειλούσε ότι θα τους κλείσει σε ίδρυμα.

Αγωνία και άγχος
Και οι εννέα δήλωσαν ότι μετά την κακοποίηση νιώθουν λυπημένοι, πληγωμένοι και αναστατωμένοι.
Κάποιοι περιγράφουν ένα αίσθημα κενού και άλλοι αναφέρουν ότι συχνά νιώθουν εκνευρισμένοι και ευσυγκίνητοι.
Μια ηλικιωμένη ανέφερε ότι της προκάλεσε τέτοια αισθήματα πόνου η κακοποίηση, που κλαίει συνέχεια. Περιγράφει πόσο δύσκολο της είναι να αναλογιστεί αυτό που πέρασε, γιατί οι αναμνήσεις είναι πολύ επώδυνες:
«Ήταν όλα (τα στολίδια) σπασμένα…και οι φωτογραφίες και όλα. Δεν έβαλα τίποτα πίσω στη θέση του. Τα άφησα όλα εκεί (στη σοφίτα), είναι όλα εκεί. Δε θέλω να ξαναπάω εκεί. Ήταν πολύ επώδυνο, πολύ επώδυνο το ότι αυτός (το ενήλικο παιδί) με ταπείνωσε στο τέλος της ζωής μου. Συνήθιζα να κλαίω, να κλαίω να κλαίω…δε θέλεις να συζητάς γι΄αυτό…είναι πολύ οδυνηρό».

Ζώντας μέσα στο φόβο
Το αίσθημα του φόβου κυρίευε τους ηλικιωμένους τόσο κατά τη διάρκεια όσο και μετά την κακοποίηση. Φοβόντουσαν ότι θα ξαναδεχτούν σωματική επίθεση από τον θύτη τους.
Μια ηλικιωμένη περιγράφει πώς προσπαθούσε να αποφύγει τον σύζυγό-θύτη της:
«Συνήθιζα να κρύβομαι πίσω από την κουρτίνα.
Έμπαινα μέσα στην ντουλάπα, έμπαινα κάτω από το κρεβάτι να κρυφτώ.
Ήταν σαν να είσαι σε φυλακή, σε μια μαύρη τρύπα και δεν μπορείς να δεις φως πουθενά.
Μ΄έβαλε στη φυλακή και με κράτησε εκεί».

Δείτε το βίντεο

Στην Ελλάδα
Τα δεδομένα για την κακοποίηση των ηλικιωμένων στην Ελλάδα είναι ελάχιστα.
Παλαιότερες μελέτες έχουν δείξει ότι, το φαινόμενο δεν είναι αμελητέο και συχνά οι βλάβες που προκαλούνται, απειλούν τη σωματική και την ψυχική υγεία των ηλικιωμένων.
Τα πλέον πρόσφατα δεδομένα προέρχονται από τη μελέτη ABUEL, που διενεργήθηκε το 2009 και συγκέντρωσε στοιχεία σε 7 χώρες μέλη της EE, – μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα – σε δείγμα 4.467 ηλικιωμένων ατόμων που ζούσαν στην κοινότητα.
Σύμφωνα με τη μελέτη, γυναίκες και άτομα που ζουν στο πλαίσιο εκτεταμένης οικογένειας και απολαμβάνουν υψηλά επίπεδα κοινωνικής υποστήριξης έχουν χαμηλότερα επίπεδα κατάθλιψης ή σωματικά ενοχλήματα.
Αντίθετα χαμηλά επίπεδα κοινωνικής υποστήριξης συνδέονται με αυξημένη πιθανότητα κακοποίησης.
Στο πλαίσιο της ίδιας μελέτης αναφέρεται ότι, η ψυχολογική κακοποίηση ήταν η συχνότερη και ακολουθούσε η οικονομική εκμετάλλευση, ενώ η σωματική κακοποίηση ήταν λιγότερο συχνή.
Η Ελλάδα ήταν 6η στη συχνότητα εμφάνισης ψυχολογικής κακοποίησης, μεταξύ των 7 χωρών που μετείχαν στην έρευνα, 3η στη συχνότητα εμφάνισης σωματικής κακοποίησης, 3η στη συχνότητα εμφάνισης οικονομικής εκμετάλλευσης και 1η στη συχνότητα εμφάνισης σεξουαλικής κακοποίησης, η οποία όμως ήταν και η λιγότερο συχνή μορφή κακοποίησης που αναφέρθηκε.
Επίσης στην Ελλάδα, η συχνότητα εμφάνισης της κακοποίησης ήταν μεγαλύτερη στις γυναίκες από ό,τι στους άντρες, σε όλες τις μορφές της.

Πηγές: Ελληνική Γεροντολογική και Γηριατρική Εταιρεία – gernaoallios.gr

Διαβάστε επίσης: Η γηραιότερη χειρουργός στον κόσμο. Μετράει 67 χρόνια προϋπηρεσία, έχει κάνει περισσότερες από 10.000 επεμβάσεις και συνεχίζει