Το σύνδρομο του «Truman Show». Οι ασθενείς που νομίζουν ότι τους καταγράφουν κάμερες και ότι πρωταγωνιστούν σε ριάλιτι

Ο Τρούμαν είναι ένας απλός πολίτης που ζει στην πόλη Σιχέιβεν.

Εκεί απολαμβάνει μια ήρεμη ζωή με τη σύζυγό του. Δουλεύει σε μια ασφαλιστική εταιρία, οι γείτονες του τον λατρεύουν και όλα πάνε κατ’ευχήν. Τα πάντα ανατρέπονται όταν ο Τρούμαν συνειδητοποιεί ότι κάποια γεγονότα δεν ταιριάζουν μεταξύ τους, όπως ένα φως που τον ακολουθεί συνεχώς τα βράδια. Και αυτό γιατί η ζωή του ήταν ένα ψέμα, ένα καλά σκηνοθετημένο τηλεοπτικό πρόγραμμα που μεταδίδεται 24 ώρες το 24ωρο ζωντανά σε όλο τον κόσμο. Καθημερινά περιτριγυριζόταν από χιλιάδες κάμερες και όλοι γύρω του είναι ηθοποιοί και κομπάρσοι.

Αυτή είναι η υπόθεση της ταινίας «The Truman Show» με πρωταγωνιστή τον Jim Carrey που κυκλοφόρησε το 1998. Έγινε τεράστια εμπορική και καλλιτεχνική επιτυχία, έλαβε 3 υποψηφιότητες για Όσκαρ και βραβεύτηκε με 3 Χρυσές Σφαίρες.
Πέρα όμως, από μια επιτυχημένη ταινία, το Truman Show είναι πλέον και ψυχική διαταραχή, με τη μόνη διαφορά ότι οι ασθενείς έχουν την ψευδαίσθηση ότι η ζωή τους καταγράφεται από μια τηλεοπτική κάμερα χωρίς τη συναίνεσή τους, ενώ στην πραγματικότητα δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο.

Παρόλο που το σύνδρομο Truman δεν είναι επισήμως αναγνωρισμένο, έχουν καταγραφεί εκατοντάδες περιστατικά.
Το σύνδρομο περιγράφηκε για πρώτη φορά από τον Αμερικανό ψυχίατρο Joel Gold το 2003, όταν ασθενείς του έλεγαν ότι όλα γύρω του είναι βάσει σεναρίου. Μάλιστα πολλοί από αυτούς, σε μια προσπάθεια να εξηγήσουν την κατάστασή τους στον γιατρό, έφερναν ως παράδειγμα την ταινία.
Κάποιοι από τους ασθενείς που είχαν το σύνδρομο Τρούμαν αισθάνονται υπερήφανοι για την κατά φαντασίαν διασημότητα τους, ενώ κάποιοι άλλοι εκνευρίζονται με την παραβίαση της ιδιωτικής τους ζωής.

Ανάμεσα στα περιστατικά του συνδρόμου Τρούμαν που κατέγραψε ο γιατρός ήταν ένας χρήστης ναρκωτικών που διαγνώστηκε με σχιζοφρένεια και διπολική διαταραχή.
Μια άλλη περίπτωση ήταν ένας δημοσιογράφος που δούλευε σε ένα πραγματικό ριάλιτι, ενώ παράλληλα νόμιζε ότι είναι ο αστέρας ενός άλλου κρυφού τηλεοπτικού προγράμματος. Έπασχε επίσης, από διπολική διαταραχή.
Ένας δημοσιογράφος πίστευε ότι όλες οι ειδήσεις ήταν σκηνοθετημένες από τους συνεργάτες του για να τον διασκεδάσουν. Νόμιζε ότι όλοι είναι καλοπληρωμένοι ηθοποιοί και ότι τα πάντα γύρω του είναι ψεύτικα. Ο δημοσιογράφος πάθαινε συχνά ψυχωτικά επεισόδια, ενώ στο παρελθόν έπασχε από κατάθλιψη.

Η ψευδαίσθηση είναι μια ψεύτικη αντίληψη για πρόσωπα, αντικείμενα και καταστάσεις που στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν.
Πρόκειται για ένα σύμπτωμα όχι μόνο ψυχικών ασθενειών, αλλά και νευρολογικών, όπως το Αλτσχάιμερ και το Πάρκινσον.

Το περιεχόμενο της ψευδαίσθησης διαφέρει ανάλογα με τη φαντασία, το περιβάλλον, αλλά και τις εμπειρίες που έχει ο κάθε ασθενής.
Μελέτες έχουν δείξει τη σημασία της κοινωνίας στο περιεχόμενο των ψευδαισθήσεων. Παρατηρήθηκε ότι με την πάροδο του χρόνου οι ψευδαισθήσεις άλλαξαν από θρησκευτικές, σε πολιτικές και τελικά σε τεχνολογικές.

«Οι κοινωνικοπολιτικές αλλαγές, οι επιστημονικές και τεχνικές εξελίξεις έχουν αξιοσημείωτη επίδραση στις ψευδαισθήσεις που έχουν οι ασθενείς με σχιζοφρένεια» εξήγησαν.
Πολλοί χαρακτηρίζουν το σύνδρομο Τρούμαν ως μορφή μανίας καταδίωξης που έχει επηρεαστεί από την ποπ κουλτούρα, καθώς τα ριάλιτι είναι μέρος της καθημερινότητας πολλών πολιτών.

Το 2003 που καταγράφηκε το πρώτο περιστατικό, η τεχνολογία είχε μπει για τα καλά στη ζωή πολλών καταναλωτών. Εκείνη την περίοδο τα ριάλιτι είχαν μεγάλη ανταπόκριση από το κοινό. Το Big Brother μεταδίδονταν σε 40 διαφορετικές χώρες σε όλον τον κόσμο. Το σύστημα παρακολούθησης (CCTV) χρησιμοποιούνταν σε ολόκληρο τον δυτικό κόσμο.
Και όπως ήταν φυσικό αναπτύχθηκε μια ψυχική ασθένεια που σχετιζόταν άμεσα με τον κόσμο της τηλεόρασης και της προβολής.

Οι επιστήμονες θεωρούν ότι με την εξέλιξη της τεχνολογίας, το σύνδρομο Τρούμαν μπορεί να αρχίσει να εκδηλώνεται με νέους τρόπους.
«Μεγαλώνουμε τα παιδιά μας με την ιδέα ότι όλοι μπορούμε να γίνουμε διάσημοι κάποια στιγμή. Σήμερα με τη δύναμη της τεχνολογίας μπορούμε πραγματικά να καταφέρουμε να γίνουμε «διάσημοι» σε χιλιάδες εκατομμύρια ανθρώπους. Όταν ένα βίντεο έχει χιλιάδες προβολές επειδή κάποιος παίζει απλώς με τη γάτα του, πραγματικά αρχίζω να αναρωτιέμαι τι είναι πραγματικό και τι όχι.» ανέφερε ο ψυχίατρος Joel Gold που διέγνωσε για πρώτη φορά το σύνδρομο.

Διαβάστε επίσης: Οφθαλμαπάτες. Τι συμβαίνει στον εγκέφαλο και γιατί δε φταίνε τα μάτια μας. Δείτε τρεις οφθαλμαπάτες που το εξηγούν

Διαβάστε επίσης: Πώς οι μάγοι ξεγελούν το μυαλό μας; Δείτε πώς γίνεται το κόλπο με την κοπέλα που κόβεται στα τρία (βίντεο)