Αλμυρίκι. Το δέντρο του καλοκαιριού, με την δυνατή σκιά. Αναπτύσσεται από το θαλασσινό νερό και δίνει γύρη στις μέλισσες!
Tο αλμυρίκι ή αρμυρίκι είναι αναμφισβήτητα το απόλυτο σύμβολο των διακοπών μας.
Το συναντάμε σε πάρα πολλές παραλίες της χώρας μας, όπου εκτός από αισθητική ομορφιά, προσφέρει και τη δροσερή σκιά του. Κάτω από τ’ αρμυρίκια απλώνουμε την ψάθα μας, χαλαρώνουμε και περνάμε ανέμελες στιγμές, υπό τον ήχο των τζιτζικιών που κρύβονται στα κλαδιά του.
Το αρμυρίκι είναι ένα φυλλοβόλο δέντρο που συναντάται αυτοφυές σε όλη τη Μεσόγειο, συνήθως σε παραθαλάσσιες περιοχές και σε όχθες ποταμών με υφάλμυρο υδάτινο ορίζοντα. Ο Tamarix, όπως είναι το λατινικό του όνομα, που μπορεί να είναι θάμνος, χαμηλό ή και ψηλό δέντρο, αγαπά τον ήλιο, τα άγονα, ξερά, αμμώδη εδάφη και την αλμύρα. Μπορεί να τον συναντήσουμε ακόμα και σε ορεινές ή ημιερημικές τοποθεσίες, στη Μεσόγειο, την Ινδία, τη βόρεια Κίνα.
Τα αρμυρίκια είναι φυτά εξαιρετικά ανθεκτικά στην ξηρασία και την αλατότητα του εδάφους και αυτό τα κάνει ιδανικά για καλλιέργεια σε παραθαλάσσιες περιοχές. Χρησιμοποιούνται ως καλλωπιστικό φυτό κατά μήκος των ακτών, ως φυσικό σκίαστρο στις παραλίες και σε συστοιχία ως ανεμοφράχτης, ειδικά τα πιο ψηλά είδη που ξεπερνούν τα 10 μέτρα. Σπάνια προσβάλλονται από έντομα και ασθένειες, δε χρειάζονται ιδιαίτερη περιποίηση και αντέχουν το αλμυρό περιβάλλον των ακτών. Μάλιστα, το ράντισμα με θαλασσινό νερό ευνοεί την ανάπτυξή τους. Σημαντική είναι η μελισσοκομική τους σημασία, καθώς προσφέρουν γύρη στις μέλισσες σε εποχή και περιοχές που τα άλλα άνθη σπανίζουν.
Στην Ελλάδα απαντούν αυτοφυή τα εξής είδη:
Αρμυρίκι της Αττικής ή αρμυρίκι του Φαλήρου ή κοινό αρμυρίκι (Τ. haussknechtii ή Τ. hampeana): Φτάνει τα 10 μέτρα ύψος. Φύεται στις παραλίες όλης της Ελλάδας. Έχει πολύ πυκνή φυλλωσιά και μικροσκοπικά λευκορόδινα άνθη. Το συναντάμε συχνά στις παραλίες του Παλαιού Φαλήρου και του Δήμου Σαρωνικού.
Σμυρναίικο αρμυρίκι ή Ταμαρίς η σμυρναίικη (T. Smyrnensis): Δεν ξεπερνά τα 2 μέτρα ύψος, με ανοιχτορόδινα άνθη. Απαντάται σε παραθαλάσσιες τοποθεσίες ή και σε ρέματα στη Νότια Ελλάδα και στα νησιά του Αιγαίου.
Γαλλικό αρμυρίκι ή Ταμαρίς η γαλλική (Τ. gallica ή T. pallasii): Θάμνος ή μικρό δέντρο με κοκκινωπά κλαδιά και ρόδινα άνθη. Απαντάται σε παραθαλάσσιες περιοχές της Γαλλίας (εξού και γαλλική), ενώ στην Ελλάδα σε παραθαλάσσιους τόπους τους Αιγαίου.
Κρητικό αρμυρίκι ή Ταμαρίς η μικρανθής (Τ. cretica ή T. parviflora): Θάμνος ή μικρό δέντρο, που εξαπλώνεται σε έκταση (καλύπτει μέχρι και τα έξι μέτρα μήκος) και συνήθως δεν ξεπερνά τα τρία μέτρα ύψος. Τα κλαδιά του έχουν πορφυρό χρώμα και σχήμα αψιδωτό. Φύεται στις όχθες ποταμών, ρυακιών και ρεμάτων της Κρήτης και εν γένει της νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Το αρμυρίκι έχει εγκλιματιστεί απόλυτα στο ελληνικό τοπίο καθώς, εκτός από τις ξηρές συνθήκες του καλοκαιριού, αντέχει ακόμα και στους ισχυρούς παράκτιους ανέμους και στους ψυχρούς της ενδοχώρας. Το δυνατό ριζικό σύστημα ενός ανεπτυγμένου φυτού φτάνει σε μεγάλο βάθος, πράγμα που του επιτρέπει να έχει μεγάλη σταθερότητα, αλλά και να εκμεταλλεύεται τυχών υπόγεια ύδατα. Μέσω της διαπνοής, το αρμυρίκι απορρίπτει τα περιττά άλατα μέσω των φύλλων του, τα οποία άλατα εναποτίθενται στο έδαφος σε μεγάλες συγκεντρώσεις, δημιουργώντας ένα περιβάλλον ακατάλληλο για την ευδοκίμηση άλλων φυτικών ειδών.
Αν θέλετε να καλλιεργήσετε ένα αρμυρίκι στον κήπο σας, το παραπάνω είναι κάτι που πρέπει να λάβετε υπόψιν, μαζί με το γεγονός ότι είναι ιδιαίτερα επεκτατικό είδος. Στην έρημο της Καλιφόρνια μάλιστα, το αρμυρίκι θεωρείται χωροκατακτητικό φυτό, σε σημείο να έχει αντικαταστήσει τα γηγενή δάση ιτιάς και λεύκας, θέτοντας σε κίνδυνο το οικοσύστημα.
Το αρμυρίκι αναπαράγεται εύκολα με μόσχευμα που κόβουμε από ώριμο φυτό το χειμώνα ή από ημιώριμο μόσχευμα το καλοκαίρι. Χρειάζεται πότισμα μέχρι να ριζοβολήσει, αλλά και αργότερα, κατά τον πρώτο χρόνο ανάπτυξης. Αν ευδοκιμήσει και μεγαλώσει, ίσως είναι απαραίτητο το τακτικό κλάδεμα (ένα βαθύ το χειμώνα και ένα ελαφρύ την άνοιξη) για να διατηρεί σωστό σχήμα. Τα κλαδιά του, όταν μεγαλώσουν πολύ, αποκτούν μεγάλο βάρος και μειώνουν τη σταθερότητα του φυτού.
Καθώς αυτά τα όμορφα καλοκαιρινά δέντρα χρειάζονται αρκετό χρόνο για να μεγαλώσουν και να αγκαλιάσουν ένα τοπίο, φροντίζουμε να μην τα κακομεταχειριζόμαστε στις καλοκαιρινές μας διακοπές, προσέχοντας να μην κρεμάμε τα πράγματά μας σε νεαρά κλαδάκια και να κρατάμε το χώρο καθαρό.
Έτσι, τα αγαπημένα μας αρμυρίκια των ελληνικών παραλιών, θα συνεχίζουν να μας χαρίζουν τη σκιά τους και την ομορφιά τους για πολλά πολλά χρόνια ακόμα!