Όταν η ώρα του φαγητού μετατρέπεται σε πεδίο μάχης! Τι είναι η νεοφοβία και πώς γίνεται παιχνίδι η μαγειρική

Κοκκίνου Φωτεινή, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος,
Απόφοιτος Χαροκοπείου Πανεπιστημίου

Η απροθυμία, η διστακτικότητα και η άρνηση των παιδιών να φάνε το φαγητό τους αποτελεί, πολύ συχνά, σημαντικό πρόβλημα για τους γονείς και ανοίγει πεδίο μάχης μεταξύ παιδιών, γονιών και, συχνά, άλλων αγαπημένων προσώπων στην οικογένεια (παππούδες – γιαγιάδες).

Κι όμως η τάση αυτή, που συνήθως εμφανίζεται σε παιδιά ηλικίας 2-6 ετών, αποτελεί φυσιολογική συμπεριφορά που ονομάζεται νεοφοβία. Συγκεκριμένα, η άρνηση νέων τροφίμων αποτελεί σε αυτές τις ηλικίες έναν έμφυτο προστατευτικό μηχανισμό επιβίωσης που βοηθά τα παιδιά να αποφύγουν την κατανάλωση βλαβερών ουσιών. Ταυτόχρονα, όσο το παιδί μεγαλώνει, χρησιμοποιείται ως ένδειξη ανεξαρτησίας.

Η άρνηση εμφανίζεται συνήθως ξαφνικά και δεν έχει πάντα διάρκεια, δηλαδή μπορεί να υπάρχουν φορές ή μορφές που το παιδί καταναλώνει μια τροφή και άλλες που να την απορρίπτει. Η συμπεριφορά αυτή αυξάνεται και εντείνεται στην πίεση, την επιμονή και τους καβγάδες με τους γονείς, με αποτέλεσμα, πολύ συχνά, όλη η οικογένεια να περιοριστεί σε τρεις ή τέσσερις επιλογές φαγητών που είναι πιο αποδεκτές από το παιδί, προκειμένου να μειώσει την αντίσταση και την άρνηση.

Κι όμως…η διατροφή και η ώρα του φαγητού μπορούν να αποτελέσουν μοναδική ευκαιρία για την εξοικείωση και τη γνωριμία των παιδιών με νέα τρόφιμα και τελικά την ένταξή τους σε πιο ισορροπημένο πρόγραμμα διατροφής!

Τα υλικά της επιτυχημένης συνταγής δεν είναι πολλά:η επιστήμη, λίγη φαντασία, υπομονή και αναδρομή στις προσωπικές αναμνήσεις του καθένα.

Επιστημονικές έρευνες έχουν δείξει πως για να μειωθεί η νεοφοβία απαιτείται η έκθεση και επαφή του παιδιού με την τροφή τουλάχιστον 15-20 φορές. Σημαντικοί τρόποι εξοικείωσης των παιδιών με τα τρόφιμα αποτελούν τόσο η προετοιμασία του φαγητού όσο και το «στήσιμο» του τραπεζιού.

Πώς μπορείτε όμως να κάνετε πράξη αυτή την επιστημονική υπόδειξη;

Μετατρέψτε την κουζίνα σε παιχνίδι μάθησης

Η απασχόληση των μικρών στην κουζίνα, εκτός από την εξοικείωση με τα τρόφιμα, επιτρέπει στα παιδιά να αναπτύξουν μαθηματικές και λεκτικές ικανότητες και να γνωρίσουν, πρακτικά, διάφορα καθημερινά φαινόμενα. Εστιάστε λοιπόν, στο δημιουργικό ενδιαφέρον των παιδιών για να τα φέρετε όλο και πιο κοντά στα τρόφιμα. Επιτρέψτε τους να μετρήσουν, να ζυγίσουν, να κόψουν, να αναμείξουν τα υλικά, να αναγνωρίσουν γράμματα, να διαβάσουν λέξεις στις συσκευασίες ή να φτιάξουν προτάσεις. Έτσι, εκπαιδεύονται σε μαθηματικές έννοιες και λεκτικές δεξιότητες, συνηθίζουν την εικόνα, τη μυρωδιά και την υφή των τροφίμων και αυξάνουν την πιθανότητα να τα δοκιμάσουν.

Μαγειρική… κοινές αναμνήσεις

Γνωρίζατε ότι ένα από τα γνωρίσματα του μεσογειακού τρόπου διατροφής είναι και οι κοινές στιγμές στο μαγείρεμα και στο τραπέζι του φαγητού; Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, μαγειρεύοντας και τρώγοντας μαζί, δημιουργούμε κοινές αναμνήσεις γύρω από το φαγητό και ερχόμαστε σε επαφή με την παράδοση – βασικό συστατικό διατήρησης των συνηθειών της Μεσογειακής Διατροφής.

Πάρτε παράδειγμα από τις δικές σας αναμνήσεις! Μια συνταγή ή μια ιστορία για ένα νέο φαγητό στο οικογενειακό τραπέζι μπορεί να γίνει η ευκαιρία, ώστε τα παιδιά να ακούσουν τη δική σας εμπειρία – όπως αυτήν της πρώτης επαφής με κάποια τροφή ή ενός λάθους που άφησε κάποτε νηστική την οικογένεια. Εκφράζοντας δικά σας συναισθήματα, εμπειρίες και λάθη γύρω από το φαγητό, κάνετε τα παιδιά να νιώσουν άνετα με νέες γευστικές εμπειρίες και λάθη και ταυτόχρονα έρχεστε πιο κοντά.

Ευκαιρίες για γευστικές δοκιμές

Ας μην ξεχνάμε ότι ο βασικός παράγοντας που μας συνδέει με το φαγητό είναι η γεύση. Γι’ αυτό και είναι σημαντικό τα παιδιά να δοκιμάζουν τα νέα τρόφιμα προτού τα απορρίψουν. Πως; Έρευνες έχουν δείξει ότι τα παιδιά είναι πρόθυμα να δοκιμάσουν τρόφιμα όπως φρούτα και λαχανικά ωμά ή μαγειρεμένα, όταν τα έχουν μαγειρέψει τα ίδια ή ακόμη όταν έχουν παίξει με αυτά.

Αναζητήστε λοιπόν στο διαδίκτυο, εναλλακτικές συνταγές και παρασκευές τροφίμων που αρνούνται τα παιδιά σας και φροντίστε να τα εμπλέξετε στο μαγείρεμα ή το στήσιμο του πιάτου. Θυμηθείτε ότι είναι καλό να εκθέτετε τα παιδιά σε μικρές ποσότητες κάθε φορά στο πιάτο τους.

Και το πιο σημαντικό από όλα: η δοκιμή νέων τροφίμων μπορεί να γίνει πολύ πιο εύκολη όταν εσείς ή τα μεγαλύτερα αδέρφια, αν υπάρχουν, μπαίνετε στην διαδικασία να δοκιμάσετε πρώτοι νέες γεύσεις ή τα τρόφιμα που απορρίπτει το παιδί!