Μύθοι και αλήθειες για τον φούρνο μικροκυμάτων. Ισχύει ότι καταστρέφει τα θρεπτικά συστατικά και ότι είναι καρκινογόνος;

Ο φούρνος μικροκυμάτων με τη μορφή που έχει σήμερα μπήκε στις κουζίνες των νοικοκυρών το 1967 στην Αμερική. Σιγά σιγά όμως, εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο και σε διάστημα λίγων χρόνων ο φούρνος μικροκυμάτων έγινε μια από τις βασικότερες οικιακές συσκευές.

Εκατομμύρια καταναλωτές τον χρησιμοποιούν καθημερινά για να ξεπαγώσουν, να ζεστάνουν ή ακόμη και να μαγειρέψουν τρόφιμα σε λίγο χρόνο. Παρ’ όλα αυτά, πολλοί φοβούνται για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει στην υγεία τους. Οι επιστήμονες όμως, καθησυχάζουν τους χρήστες, καθώς αν ακολουθούνται οι οδηγίες λειτουργίας, ο φούρνος μικροκυμάτων είναι ακίνδυνος.

Ο φούρνος μικροκυμάτων ζεσταίνει το φαγητό, καθώς περνούν μικροκύματα από μέσα του. Τα μικροκύματα είναι μια μορφή μη ιονίζουσας ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας με συχνότητα υψηλότερη από τα συνηθισμένα ραδιοκύματα αλλά χαμηλότερη από την υπέρυθρη ακτινοβολία.
Τα μικροκύματα αντανακλώνται, μεταδίδονται ή απορροφώνται από τα διάφορα αντικείμενα κατά παρόμοιο τρόπο με το φως.
Για παράδειγμα τα μεταλλικά αντικείμενα αντανακλούν πλήρως τα μικροκύματα, γι΄αυτό και δεν πρέπει να μπαίνουν σε φούρνο μικροκυμάτων.
Συγκεντρώνουν περισσότερη θερμότητα χωρίς να ζεσταίνουν το φαγητό και μπορούν να καταστρέψουν το φούρνο, καθώς η ενέργεια αντανακλάται και επιστρέφει στα τοιχώματα του φούρνου. Αντίθετα, τα μικροκύματα περνούν ευκολότερα μέσα από γυάλινα και ορισμένα πλαστικά αντικείμενα.

Πολλοί υποστηρίζουν ότι όταν το φαγητό θερμαίνεται στον φούρνο μικροκυμάτων, καταστρέφονται τα θρεπτικά συστατικά.
Παρ ‘όλα αυτά, σύμφωνα με δημοσίευμα του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ κάποια θρεπτικά συστατικά καταστρέφονται ούτως ή άλλως όταν εκτίθενται σε υψηλή θερμοκρασία είτε αυτή προέρχεται από φούρνο μικροκυμάτων είτε από κανονικό φούρνο.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Βιταμίνη C που καταστρέφεται, όταν εκτίθεται σε υψηλές θερμοκρασίες.
Αυτό συμβαίνει και με τα βραστά λαχανικά, καθώς μέρος των θρεπτικών τους συστατικών απελευθερώνονται στο νερό. Ωστόσο, επειδή ο φούρνος μικροκυμάτων χρησιμοποιείται για ελάχιστα λεπτά, η βιταμίνη C διατηρείται καλύτερα.

Ένας άλλος μύθος που έχει επικρατήσει, είναι ότι τα φαγητά που ζεσταίνονται στο φούρνο μικροκυμάτων γίνονται «ραδιενεργά». Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ) αυτό δεν ισχύει, καθώς από τη στιγμή που ο φούρνος μικροκυμάτων κλείσει, τα μικροκύματα εξαφανίζονται τόσο από το εσωτερικό του φούρνου όσο και από το φαγητό.
«Από αυτή την άποψη τα ραδιοκύματα λειτουργούν όπως ακριβώς το φως. Όταν η λάμπα σβήνει, δεν μένει φως στο χώρο» αναφέρει ο Π.Ο.Υ.

Έρευνες έχουν δείξει ότι χημικά συστατικά από τις πλαστικές συσκευές μπορούν να μεταφερθούν στο φαγητό. Μάλιστα, Ιταλοί ερευνητές ανέφεραν ότι αυτή η συνήθεια αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου.
Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν στο εμπόριο πλαστικές συσκευασίες που είναι ανθεκτικές στα μικροκύματα και προστατεύουν το φαγητό από τα χημικά στοιχεία των πλαστικών.

Αυτό που πρέπει να γνωρίζουν όσοι χρησιμοποιούν τον φούρνο μικροκυμάτων για να μαγειρέψουν ένα φαγητό, είναι ότι τα μικροκύματα δεν διεισδύουν στα παχύτερα κομμάτια ενός τροφίμου, με αποτέλεσμα να μην ψήνονται σωστά. Όταν δεν ψήνονται καλά τα τρόφιμα, μικρόβια και επικίνδυνοι μικροοργανισμοί δεν σκοτώνονται. Αυτό μπορεί να προκαλέσει διάφορα προβλήματα στην υγεία.
Παρ’ όλα αυτά, ο βαθμός που ζεσταίνεται ένα τρόφιμο εξαρτάται από τα υγρά που περιέχει, καθώς ζεσταίνονται πιο εύκολα, αλλά και από την ποσότητα του φαγητού. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός συμβουλεύει όταν ζεσταίνουμε το φαγητό στο φούρνο μικροκυμάτων, να τα αφήσουμε μερικά λεπτά να «ξεκουραστεί» ώστε να μεταφερθεί η θερμότητα σε όλο το φαγητό.

Πολλοί υποστηρίζουν ότι ο φούρνος μικροκυμάτων είναι καρκινογόνος. Καμία έρευνα δεν έχει δείξει όμως, ότι η κατανάλωση φαγητών που έχουν μαγειρευτεί στο φούρνο μικροκυμάτων σχετίζεται με την εμφάνιση καρκίνου.
Ανάμεσα στις πιο γνωστές καρκινογόνες ουσίες είναι οι ετεροκυκλικές αρωματικές αμίνες (HCA). Οι χημικές αυτές ενώσεις σχηματίζονται φυσικά σε φαγητά πλούσια σε πρωτεΐνες, όπως το κρέας και τα ψάρια κατά τη διάρκεια του μαγειρέματος. Αυτό συμβαίνει κυρίως, όταν μαγειρεύονται πολύ ώρα και σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες. Παρ’ όλα αυτά, δεν έχει αποδειχθεί ότι ο φούρνος μικροκυμάτων είναι επικίνδυνος. Το HCA δεν αυξάνεται στα κρέατα που ξαναζεσταίνονται στο φούρνο μικροκυμάτων.

Ο φούρνος μικροκυμάτων κατά τη διάρκεια λειτουργίας του πρέπει να είναι κλειστός, ώστε να μην διαρρεύσουν τα μικροκύματα στην ατμόσφαιρα. Παρ’ όλα αυτά, διαρροή ενέργειας μπορεί να γίνει ακόμη και αν ο φούρνος μικροκυμάτων είναι παλιός και έχει φθαρεί.
Η ενέργεια από τα μικροκύματα απορροφάται από το σώμα. Ωστόσο, η βλάβη σε διάφορα όργανα του σώματος μπορεί να συμβεί μόνο αν εκτεθούν σε υψηλά επίπεδα ενέργειας και πολύ μεγαλύτερες από εκείνες που μετρήθηκαν γύρω από τους φούρνους μικροκυμάτων.
Σύμφωνα στοιχεία, η διαρροή ενέργειας δεν πρέπει να ξεπερνά τα 50 Watt ανά τετραγωνικό μέτρο σε απόσταση 5 cm από τον φούρνο.
Παρ’ όλα αυτά, η διαρροή από τις περισσότερες σύγχρονες συσκευές είναι σημαντικά χαμηλότερη από το διεθνές όριο, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει κάποιος κίνδυνος. Η έκθεση στα μικροκύματα μειώνεται με την αύξηση της απόστασης, γεγονός που σημαίνει ότι αυτός που απέχει από τον φούρνο μικροκυμάτων 5 εκατοστά εκτίθεται σε μεγαλύτερη ποσότητα μικροκυμάτων από εκείνον που απέχει 50 εκατοστά.

Με πληροφορίες από Harvard Health Publishing και World Health Organization 

Διαβάστε επίσης: Ο συνδυασμός ψαριού με τυρί ή αυγό μπορεί να προκαλέσει αλλεργία και τροφική δηλητηρίαση. Μύθος ή αλήθεια;

Διαβάστε επίσης: Το ωμό ρύζι απορροφά την υγρασία από το βρεγμένο κινητό. Μύθος ή αλήθεια; Το πείραμα που έλυσε το ζήτημα