Black Friday. Το μάρκετινγκ που έκανε το μαύρο, «άσπρο»! Γιατί ασκείται ακραία βία μεταξύ κάποιων καταναλωτών;
Στις ΗΠΑ οι καταναλωτές σχηματίζουν ουρές έξω από τα μαγαζιά, περιμένοντας να ανοίξουν για να προλάβουν τις προσφορές της «Μαύρης Παρασκευής». Είναι η μέρα του υπερκαταναλωτισμού. Οι επιστήμονες όμως λένε ότι οι προσφορές είναι η πρόφαση για ασυγκράτητα ψώνια. Η πραγματική αιτία είναι άλλη που ωθεί τον κόσμο σε αυτή την καταναλωτική μανία.
Το μάρκετινγκ της Black Friday ξεκίνησε στις ΗΠΑ, πριν πολλές δεκαετίες.
Είναι πάντα η επόμενη της Ημέρας των Ευχαριστιών και καθιερώθηκε ως η αρχή των Χριστουγεννιάτικων αγορών το 1952.
Η μέρα ονομάστηκε έτσι, γιατί οι καταναλωτές έτρεχαν αψυχολόγητα στα μαγαζιά, προκαλώντας πολλά ατυχήματα στους δρόμους αλλά και βιαιότητες μεταξύ τους.
Το Αστυνομικό τμήμα της Φιλαδέλφεια χρησιμοποίησε πρώτη φορά την ορολογία αυτή για να περιγράψει την ενοχλητική κίνηση που υπήρχε στους δρόμους και στα πεζοδρόμια.
Οι έμποροι όμως, δυσαρεστήθηκαν από την αρνητική έννοια που είχε αποκτήσει η ημέρα. Χρησιμοποίησαν λοιπόν τον όρο ως σημάδι επιτυχίας και κερδοφορίας. Το κόκκινο χρησιμοποιείται για να δείξει την ζημία, ενώ το μαύρο τα κέρδη. Έτσι, η Black Friday είναι η κερδοφόρα Παρασκευή για το λιανικό εμπόριο και την οικονομία.
Είναι όμως θετική και για τους καταναλωτές;
Σύμφωνα με ψυχολόγους η περιορισμένη διαθεσιμότητα των προϊόντων στα καταστήματα, ενθουσιάζει τους πελάτες. Σκέφτονται ότι ίσως είναι η τελευταία τους ευκαιρία για να ψωνίσουν αυτά τα προϊόντα. Όταν εκατοντάδες πελάτες τρέχουν σε ένα μαγαζί αναπτύσσεται ανταγωνισμός. Όποιος προλάβει, είναι και ο τυχερός. Αυξάνεται η αξία του προϊόντος, αλλά και η ικανοποίηση από την επιτυχία. Δεν είναι απλά μια αγορά αλλά μια νίκη σε βάρος του άλλου καταναλωτή. «Εξιτάρονται από το γεγονός ότι δυσκολεύονται να κατακτήσουν κάτι. Γίνεται για αυτούς ένα παιχνίδι» ανέφερε η καθηγήτρια Sang-Eun Byun.
Πολλές φορές έχουν παρατηρηθεί ακραίες συμπεριφορές.
Γίνονται επιθετικοί, φωνάζουν και σπρώχνουν. Σύμφωνα με αμερικανική έρευνα, αυτό συμβαίνει κυρίως σε όσους περιμένουν με ανυπομονησία την Black Friday και έχουν καταστρώσει σχέδιο με τα μαγαζιά στα οποία θα κάνουν «ντου».
«Νομίζω αυτό συμβαίνει γιατί έχουν υψηλές προσδοκίες και όταν πάνε στο μαγαζί και βλέπουν τα πράγματα με τις προσφορές να εξαφανίζονται, απογοητεύονται με αποτέλεσμα να αντιδράνε άσχημα. Κάτι μπαίνει εμπόδιο στο δρόμο τους και εξοργίζονται», εξήγησε η καθηγήτρια Sharron Lennon του Πανεπιστημίου του Delaware.
Παράλληλα, ενέχει την χαρά του κυνηγιού και την επίτευξη ενός στόχου.
«Η Μαύρη Παρασκευή είναι για τους καταναλωτές ό,τι η ημέρα του Μαραθωνίου για τους δρομείς. Όταν τερματίσουν νιώθουν ικανοποίηση γιατί κατάφεραν να ολοκληρώσουν ένα εξαντλητικό ταξίδι», εξήγησε η καθηγήτρια μάρκετινγκ Leisa Reinecke Flynn.
Μάλιστα, πολλοί αρέσκονται να λένε ιστορίες για το πώς τα κατάφεραν να αγοράσουν σε καλή τιμή ένα ακριβό προϊόν και επιδεικνύουν τα πράγματα που πήραν.
Φυσικά στις ΗΠΑ οι εκπτώσεις είναι πραγματικά εξωφρενικές. Στην Ελλάδα;
Διαβάστε επίσης:
