Η θανατηφόρα ασθένεια που καθήλωσε τον Στίβεν Χόκινγκ σε καροτσάκι. Πώς κατάφερε να ζήσει μέχρι τα 76 χρόνια

Καθηλωμένος στο μηχανοκίνητο αναπηρικό καροτσάκι ήταν ο Στίβεν Χόκινγκ για περισσότερα από 50 χρόνια, γιατί έπασχε από Αμυοτροφική Πλάγια Σκλήρυνση (ALS), γνωστή και ως νόσος του κινητικού νευρώνα, που είναι μια εκφυλιστική διαταραχή του νευρικού συστήματος.

Πώς εξελίχθηκε η ασθένεια στον Χόκινγκ

Όλα ξεκίνησαν όταν ο Χόκινγκ ήταν μόλις 21 ετών. Κατά τη διάρκεια του τελευταίου έτους του στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, άρχισε να έχει μικροατυχήματα, όπως πτώσεις σε σκαλιά. Τα προβλήματα στην υγεία του επιδεινώθηκαν σιγά σιγά. Η ομιλία του γινόταν όλο και πιο μπερδεμένη. Η οικογένειά του ανησύχησε και ο Χόκινγκ άρχισε να κάνει εξετάσεις να βρει τι είχε. Οι γιατροί διέγνωσαν την εκφυλιστική διαταραχή του νευρικού συστήματος και του έδωσαν το πολύ δυο χρόνια ζωής.
Ο Χόκινγκ έπεσε σε κατάθλιψη. Σύντομα όμως, παρόλο που δεν μπορούσε να περπατήσει χωρίς υποστήριξη και η ομιλία του ήταν δυσνόητη, επέστρεψε στις μελέτες του. Ο Χόκινγκ δεν ήθελε να κάνει υποχωρήσεις εξαιτίας της αναπηρίας του. Μέχρι τα τέλη του 60 αρνούνταν να χρησιμοποιήσει αναπηρικό καροτσάκι.
Σταδιακά, η ομιλία του επιδεινωνόταν. Στα τέλη του 70, μόνο κοντινά συγγενικά του πρόσωπα μπορούσαν να καταλάβουν τι λέει. Δεν μπορούσε να φάει και να σηκωθεί από το κρεβάτι μόνος του.
Το 1985 κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης στο Κέντρο Πυρηνικών Μελετών και Ερευνών (CERN) στη Γενεύη, ο Χόκινγκ έπαθε πνευμονία. Η κατάσταση της υγείας του ήταν τόσο σοβαρή που ζούσε με υποστήριξη και οι γιατροί σκέφτονταν αν έπρεπε να τερματιστεί. Ο Χόκινγκ μεταφέρθηκε σε κλινική του Cambridge, όπου του έκαναν σωτήρια τραχειοτομή, που στέρησε εντελώς την ικανότητα να μιλάει.
Για να επικοινωνήσει, ο Χόκινγκ αρχικά κουνούσε τα φρύδια του για να επιλέγει γράμματα από μια κάρτα ορθογραφίας. Στη συνέχεια, χρησιμοποίησε το πρόγραμμα υπολογιστή «Equalizer», με το οποίο μπορούσε να επιλέξει φράσεις, λέξεις ή γράμματα από μια τράπεζα 2500–3000 δεδομένων που είχαν σαρωθεί, με το πάτημα ενός κουμπιού. Ένα φωνητικό συνθεσάιζερ μεταμόρφωνε τα γραπτά σε φωνή.
Ένας μικρός υπολογιστής προσαρμόστηκε στην αναπηρική του καρέκλα για να μπορεί να χρησιμοποιεί το πρόγραμμα ανά πάσα στιγμή. Το 2005 άρχισε να επικοινωνεί με μια συσκευή μέσω των κινήσεων των μυών στο δεξί του μάγουλο.
Η επιδείνωση της υγείας του όμως, συνεχίστηκε. Μέχρι το 2009 δεν θα μπορούσε πλέον να οδηγήσει την αναπηρική καρέκλα του μόνος και είχε δυσκολία στην αναπνοή.
Παρά όμως, τις προβλέψεις των γιατρών, ο Χόκινγκ κατάφερε να ζήσει για περισσότερα από 50 χρόνια με την ασθένεια.
Αν και είναι αξιοπερίεργο πώς τα κατάφερε, εκτιμάται ότι η μακροζωία του οφείλεται στην προσωπική του βιολογία, αλλά και στον τρόπο που εξελίχθηκε η νόσος στο σώμα του.

«Αφού δεν υποστηρίζεται αναπνευστικά, τότε σίγουρα έχει να κάνει με την προσωπική του βιολογία. Είναι η βιολογία της μορφής της νευροεκφυλιστικής ασθένειας που καθορίζει πόσο καιρό θα ζήσει», εξήγησε ο καθηγητή νευρολογίας McCluskey.

Τα συμπτώματα και τα αίτια της ασθένειας

Η Αμυοτροφική Πλάγια Σκλήρυνση είναι μία από τις πιο σοβαρές νόσους του νευρικού συστήματος. Ο διάσημος θεωρητικός φυσικός και κοσμολόγος, αποτελεί μοναδική περίπτωση. Μόλις το 20% των ασθενών ζει περισσότερο από πέντε χρόνια και μόνο το 10% ξεπερνούν τα 10 χρόνια ζωής.
Τα νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού καταστρέφονται. Οι κινητικοί νευρώνες σταματούν να λειτουργούν, με αποτέλεσμα ο εγκέφαλος να μην μπορεί να ελέγξει την κίνηση των μυών. Οι μυς ατροφούν και μικραίνουν. Παρ’ όλα αυτά, δεν επηρεάζεται η ικανότητα των ασθενών να σκέφτονται.
Οι ασθενείς σταδιακά μένουν παράλυτοι, ενώ επηρεάζεται και το αναπνευστικό σύστημα με αποτέλεσμα να χρειάζονται υποστήριξη ακόμη και για να αναπνεύσουν. Αυτό οδηγεί τελικά στον θάνατό τους.

Οι άνδρες έχουν 20% περισσότερες πιθανότητες να νοσήσουν, ενώ οι περισσότεροι αναπτύσσουν την ασθένεια μεταξύ 40 και 60 ετών.
Μόνο στο 5-10% των περιπτώσεων, η ασθένεια είναι κληρονομική. Ο κάθε ασθενής μπορεί να εμφανίσει διαφορετικά συμπτώματα στο πρώιμο στάδιο.
Σε γενικές γραμμές, εμφανίζουν δυσκολία στο περπάτημα και στην εκτέλεση απλών καθημερινών δραστηριοτήτων. Ενώ άλλοι παρουσιάζουν πρώτα αδυναμία στα χέρια.
Δυσκολεύονται να κρατήσουν το κεφάλι τους και το σώμα τους σε όρθια θέση. Παρουσιάζουν προβλήματα στην ομιλία και στην κατάποση.
Ανεξάρτητα από το πρώτο μέρος του σώματος που προσβάλλεται, η ασθένεια εξαπλώνεται σταδιακά και σε όλο το σώμα. Οι περισσότεροι ασθενείς πεθαίνουν λόγω αναπνευστικής ανεπάρκειας ή πνευμονίας από την παράλυση των αναπνευστικών μυών.

Τα αίτια της ασθένειας είναι ακόμη άγνωστα. Μια εκτίμηση των επιστημόνων είναι ότι η κληρονομική μορφή της ασθένειας οφείλεται σε μεταλλάξεις στο γονίδιο που παράγει την υπεροξειδική δυσμουτάση, με αποτέλεσμα να μην προστατεύεται το σώμα από το υπεροξειδιο, μια τοξική ελευθέρων ρίζα οξυγόνου. Η συσσώρευση αυτών των ριζών οξυγόνου μπορούν να προκαλέσουν ζημιά στο DNA και τις πρωτεΐνες μέσα στα κύτταρα.
Άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι η αύξηση του γλουταμικού οξέως, ενός νευροδιαβιβαστή στον εγκέφαλο, μπορεί να οδηγήσει σε καταστροφή των νευρώνων.
Κάποιοι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι ίσως το ίδιο το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στα κύτταρα του σώματος, με αποτέλεσμα την καταστροφή των νεύρων κίνησης, εμποδίζοντας τη μετάδοση σημάτων μεταξύ του εγκεφάλου και των μυών. Μέχρι σήμερα δεν έχει ανακαλυφθεί ο τρόπος για να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά.

Διαβάστε επίσης: Αυτοί είναι οι 11 υπάλληλοι που έστησαν την Microsoft. Τι κάνουν σήμερα που κανείς δεν έχει μείνει στην εταιρεία

Διαβάστε επίσης: Πού βρίσκονται σήμερα οι συνιδρυτές και οι πρώτοι υπάλληλοι του Facebook;