Φάρμακα από ζάχαρη, αποσταγμένο νερό και αλατόνερο. Γιατί τα δίνουν στους ασθενείς;

«Όλα είναι στο μυαλό»
Αυτό αποδεικνύει το φαινόμενο placebo, το οποίο αναφέρεται σε περιπτώσεις στις οποίες ένας ασθενής παρουσιάζει βελτίωση της πάθησής του από μη φάρμακο, δηλαδή μια ουσία χωρίς πραγματική δράση, για το πρόβλημα που αντιμετωπίζει. Συνήθως, είναι αποσταγμένο νερό, διάλυμα αλατόνερου ή χάπια φτιαγμένα από ζάχαρη.
Ο ασθενής νιώθει ότι η υγεία του βελτιώνεται, γιατί βελτιώνεται η ψυχική του κατάσταση, γεγονός που δείχνει το ρόλο της αντίληψης και του εγκεφάλου στη σωματική υγεία. Είναι ο τρόπος του εγκεφάλου να πει στο σώμα ότι είναι η ώρα να νιώσει καλύτερα.
Πρόκειται για μια ιατρική παρέμβαση που ενεργοποιεί το φαινόμενο της αυθυποβολής.

Τα placebo χρησιμοποιούνται σε ιατρικές μελέτες για τη σύγκριση της αποτελεσματικότητας φαρμάκων.
Οι συμμετέχοντες χωρίζονται σε ομάδες. Στη μια ομάδα χορηγείται το πραγματικό φάρμακο, ενώ στην άλλη το ψεύτικο, χωρίς όμως να έχει ενημερωθεί.
Αυτό που παρατήρησαν οι ερευνητές ήταν ότι πολλοί ασθενείς παρουσίαζαν βελτίωση ακόμη και όταν έπαιρναν το ψεύτικο χάπι.

«Το φαινόμενο placebo είναι κάτι περισσότερο από θετική σκέψη. Πρόκειται για τη σύνδεση του εγκεφάλου και του σώματος και πώς αυτά τα δυο συνεργάζονται», εξήγησε ο καθηγητής στο Χάρβαρντ Ted Kaptchuk.

«Το placebo δεν θα μειώσει τη χοληστερόλη σας ούτε θα μικρύνει έναν όγκο. Μπορεί όμως, να λειτουργήσει θετικά σε συμπτώματα που συνδέονται με τη λειτουργία του εγκεφάλου, όπως ο πόνος. Μπορεί να σας κάνει να αισθανθείτε καλύτερα, αλλά δεν μπορεί να θεραπεύσει σοβαρές ασθένειες. Έχει αποδειχθεί ότι είναι πιο αποτελεσματικό σε περιπτώσεις όπως ο πόνος και η αϋπνία που προκαλείται από το άγχος».

Ο πόνος μετά από ημικρανίες, το πρήξιμο, τα στομαχικά έλκη, η κατάθλιψη και το άγχος υπάρχει πιθανότητα να ξεπεραστούν με ένα εικονικό χάπι, καθώς αλλάζει η εγκεφαλική δραστηριότητα.

Ερευνητές εξέτασαν με ηλεκτροεγκεφαλογράφημα ασθενείς που είχαν δεχτεί θεραπεία placebo και άλλους που πήραν αντικαταθλιπτικά φάρμακα. Διαπίστωσαν ότι όσοι είχαν λάβει ψεύτικη θεραπεία, παρουσίασαν αυξημένη δραστηριότητα στον προμετωπιαίο φλοιό του εγκεφάλου που συνδέεται με γνωσιακές διαδικασίες όπως η μνήμη, η επεξεργασία πληροφοριών, η οργάνωση της συμπεριφοράς και η προσοχή.

Γιατροί αναφέρουν ότι προκαλεί μια νευροβιολογική διαδικασία, κατά την οποία αυξάνονται νευροδιασπάστες, όπως η ντοπαμίνη και οι ενδορφίνες, γνωστές και ως ορμόνες της ευτυχίας. Επηρεάζονται επίσης, και άλλα σημεία του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη διάθεση και την αντίληψη, γεγονός που δείχνει την επίδραση τους στο ανοσοποιητικό σύστημα.
«Οι έρευνες που συγκρίνουν τη δράση των πραγματικών φαρμάκων με τα placebo, κρύβουν και άλλους παράγοντες που επηρεάζουν τη ψυχολογία των ασθενών. Ένας είναι από αυτούς είναι ότι πηγαίνουν σε κλινικές και εξετάζονται από τους «επαγγελματίες με τις άσπρες ποδιές». Ακόμη και αυτό επηρεάζει την κατάστασή τους, καθώς νιώθουν ότι δέχονται προσοχή και φροντίδα» ανέφερε ο καθηγητής Ted Kaptchuk.

Πολλοί θεωρούν ότι η εναλλακτική λύση στα placebo χάπια είναι η αλλαγή του τρόπου ζωής. Η υγιεινή διατροφή, η άσκηση, η γιόγκα και η επικοινωνία μπορούν επίσης να προκαλέσουν τα αποτελέσματα που προκαλεί και ένα placebo.

Διαβάστε επίσης: «Δεν μπορεί να μην έχω κάτι, αφού πονάω». Ποια είναι τα συμπτώματα της υποχονδρίασης και πώς αντιμετωπίζεται