Ποιες συνήθειες των εφήβων συνδέονται με τα αυξημένα ποσοστά παχυσαρκίας στην Ελλάδα;

Βίκυ Πυρογιάννη, MSc, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος,
Απόφοιτη Χαροκοπείου Πανεπιστημίου
[email protected]

Η Ελλάδα φιγουράρει και πάλι ανάμεσα στις πρώτες τρεις χώρες στην Ευρώπη, στην παχυσαρκία των εφήβων.

Αυτό αναφέρει έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, που παρουσιάστηκε στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Παχυσαρκίας στο Πόρτο της Πορτογαλίας.
Τα ποσοστά παχυσαρκίας σε ηλικίες μεταξύ 11-15 συνεχίζουν την ανοδική πορεία την τελευταία δεκαπενταετία, ενώ σε άλλες χώρες της Ευρώπης φαίνονται ήδη θετικά δείγματα. Τι φταίει όμως για αυτή την ανοδική πορεία της παχυσαρκίας στην Ελλάδα και τι δείχνουν τα νούμερα;

Στην Ελλάδα το ποσοστό παχυσαρκίας σε αγόρια και κορίτσια ηλικίας 11-15 ετών, αυξήθηκε από 4,3% το 2002 σε 6,5% το 2014.
Τα μεγαλύτερα ποσοστά καταγράφονται σε αγόρια 11 ετών, στα οποία το ποσοστό φτάνει το 11,9%, το τρίτο υψηλότερο νούμερο μετά το FYROM και την Κροατία.
Αντίστοιχα στα κορίτσια, μόνο η Ελλάδα και η Ιταλία έχουν ποσοστά παχυσαρκίας που ξεπερνούν το 5%.

Από τις 27 χώρες που συμπεριελήφθησαν στην έκθεση, στις 16 παρατηρήθηκε αύξηση μεταξύ των ετών 2002 και 2014.
Στις υπόλοιπες 11 χώρες τα νέα είναι θετικά, καθώς οι πολιτικές που εφαρμόστηκαν αποδίδουν καρπούς.
Η παχυσαρκία σε αυτές τις ηλικίες αρχίζει να μειώνεται.
Φυσικά, τα χαμηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας εμφανίζονται στις Σκανδιναβικές χώρες.
Η Νορβηγία εμφανίζει σημαντική μείωση σε κάποιες ηλικιακές ομάδες, και τα υψηλότερα νούμερα καταγράφονται στις χώρες του νότου, κάτι το οποίο παρατηρείται και σε μικρότερες ηλικίες παιδιών αλλά και στους ενήλικες.
Ένα άλλο αξιοσημείωτο γεγονός όμως είναι η πολύ μεγάλη αύξηση, έως και τρεις φορές, σε χώρες της ανατολικής Ευρώπης (αν και ακόμα σε απόλυτες τιμές τα νούμερα είναι χαμηλά).

Ποιες συνήθειες των εφήβων στη χώρα μας συνδέονται με τα αυξημένα ποσοστά παχυσαρκίας;

Προσπαθώντας να αναλύσουμε λίγο περισσότερο τις αιτίες, βάση των δεδομένων της έκθεσης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, παρατηρούμε τα εξής:

• Αν και η κατανάλωση λαχανικών έχει αυξηθεί σημαντικά από το 2002, το οποίο είναι πολύ θετικό δείγμα, μόνο 34% των εφήβων καταναλώνει καθημερινά λαχανικά.
• Η κατανάλωση φρούτων υστερεί και μάλιστα μειώθηκε μεταξύ 2002 και 2014.
• Η κατανάλωση γλυκών παραμένει σχετικά σταθερή (15% δηλώνει ότι τρώει γλυκά καθημερινά) και η κατανάλωση αναψυκτικών με ζάχαρη έχει μειωθεί πάρα πολύ (πλέον μόνο 4,8% των εφήβων πίνουν αναψυκτικά με ζάχαρη καθημερινά, συγκριτικά με 18,4% το 2002).

Τα παραπάνω στοιχεία δεν δίνουν απαντήσεις στην αύξηση της παχυσαρκίας στους εφήβους. Οι σχετικοί δείκτες δεν δείχνουν ότι οι διατροφικές συνήθειες των παιδιών έχουν χειροτερεύσει.
Φυσικά, το πρόβλημα είναι ότι στην Ελλάδα καταναλώνουμε τρόφιμα που δεν είναι τόσο διαδεδομένα σε άλλες χώρες.
Για παράδειγμα σφολιατοειδή, φαγητό απ’έξω κτλ, τα οποία δεν έχουν καταμετρηθεί στην έκθεση.
Υπάρχουν όμως και άλλα ενδιαφέροντα στοιχεία, που εξηγούν εν μέρει το πρόβλημα.

• Το ποσοστό των εφήβων που ξοδεύουν τουλάχιστον 2 ώρες την ημέρα σε υπολογιστή, έχει αυξηθεί από 20% το 2002 σε 62,9% το 2014 (77% σε αγόρια 15 ετών).
  Αν είχαμε σήμερα δεδομένα, παράλληλα με τη χρήση κινητών και tablet αυτός ο αριθμός μπορεί σχεδόν να άγγιζε το 100%!
• Οι ώρες που τα παιδιά περνούν μπροστά στην τηλεόραση, φαίνεται να μένει σταθερός μέσα σε αυτά τα χρόνια. Και πάλι όμως ξεπερνά στο σύνολο το 60% (τουλάχιστον 2 ώρες την ημέρα).
• Στον αντίποδα, μόνο 13,4% των εφήβων 11-15 ετών έχουν 1 ώρα φυσικής δραστηριότητας την ημέρα, και μάλιστα αυτό το ποσοστό έχει μειωθεί από το 2002 (18,3%) – μάλλον τις ώρες αυτές τις έχει «κλέψει» το tablet…

Η εισαγωγή του υπολογιστή, του κινητού και των tablet στη ζωή των εφήβων, έχει οδηγήσει σε σημαντική αύξηση της καθιστικής ζωής.
Αυτή η συμπεριφορά, σε συνδυασμό φυσικά με μια διατροφή που προφανώς εξακολουθεί να είναι πλούσια σε θερμίδες, συνεχίζει να λειτουργεί αρνητικά και να παρασύρει τα ποσοστά παχυσαρκίας προς τα πάνω.
Πρέπει να γίνουν συντονισμένα βήματα και διατροφικές πολιτικές, που να χτυπάνε το πρόβλημα στη ρίζα του.
Υπάρχουν διάφορες κινήσεις που γίνονται όμως αποσπασματικά, από πανεπιστήμια και φορείς.
Ίσως ήρθε η ώρα  να γίνουν πιο συντονισμένα, αν θέλουμε να δούμε κάποια επιτυχία στο άμεσο μέλλον.

Διαβάστε επίσης: Οι χειρότερες δίαιτες που «κυκλοφόρησαν» πρόσφατα. Ποιους κινδύνους κρύβουν για την υγεία